Madde, Hacim ve Maddenin Halleri -1 ders videosunu buradan izleyebilirsiniz.
Madde, Hacim ve Maddenin Halleri-2 ders videosunu buradan izleyebilirsiniz.
FİZİK
Madde
ve Özellikleri
9.2.1
Madde , Kütle ve Hacim
Duyu organlarımızla algılayabildiğimiz, kütlesi, hacmi, eylemsizliği olan her şey maddedir. Maddenin şekil almış haline cisim denir. Maddeler tabiatta dört halde bulunur.
Katı
Katı maddelerin belirli şekilleri ve hacimleri, tanecikleri birbirine çok sıkı bağladır, tanecikler arasındaki boşluklar azdır. Titreşim hareketi yaparlar öteleme hareketi yapmazlar.
Sıvı
Belirli bir hacmi olan ve bulundukları kabın şeklini alan akışkan maddelerdir. Tanecikleri arasındaki çekim kuvveti katılara göre daha azdır ve öteleme hareketi yaparlar.
Gaz
Belirli bir hacmi ve şekli yoktur. Tanecikleri bulunduğu kabın her yerine dağıldığından bulundukları kabın hacmini alırlar.
Plazma
Çok yüksek sıcaklıkta atomlar elektronlarını salarak iyon haline gelirler. Maddenin iyon ve elektronlardan oluşmuş çok yüksek sıcaklıktaki haline plazma denir.
Maddelerin çeşitli özellikleri vardır. Geçirgenlik, iletkenlik, saydamlık, esneklik, mıknatıstan etkilenme, kütle, hacim, renk, koku vb. bunlardan kütle ve hacim maddelerin ortak özellikleridir.
Maddelerin Ortak Özellikleri
Kütle
Hacim
Eylemsizlik
Tanecikli ve boşluklu yapıda olma
Kütle, bir cismin hızlanmaya gösterdiği tepkidir. Bir cismin kütlesi kendisinin temel ve daimi bir özel değeri olup, değişmez. Mesela; ağırlık yere göre değişen bir büyüklük olduğu halde, kütle değişmez.
Kütlenin Ölçülmesi
Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür.
Bir kefeye kütlesi ölçülecek cisim diğer kefeye standart kütlelerden cismi dengeleyecek kadar miktarı kullanılarak tartma işlemi yapılır. Yer çekimi ivmesinin olmadığı yerde teraziler çalışmaz.
Analog ve dijital teraziler de kütle ölçümü için kullanılmaktadır.Kütle (ağırlık) temel biriminin kat ve as katları şunlardır:
Ton t 1 000 kg
Kental q 100 kg
Kilogram kg 1 kg
Hektogram hg 0,1 kg
Dekagram dag 0,01 kg
Gram g 0,001 kg
Desigram dg 0,0001 kg
Santigram cg 0,000 01 kg
Miligram mg 0,000 001 kg
Mikrogram µg 0,000 000 001 kg
Karat kr 200 mg yalnız kuyumculukta ve kıymetli taşların tartılmasında kullanılır.
Kütle temel birimi kilogramın kat ve as katları pozitif ve negatif üslü olarak gösterilebilir.
Hacmin Ölçülmesi
Bir sıvının hacmi ve düzgün
geometrik olmayan cisimlerin hacmi dereceli silindir ya da litre kabı ile ölçülür. Bir sıvının hacminin ve düzgün
geometrik olmayan cisimlerin hacminin
dereceli silindir ya da litre kabı ile ölçülmesi doğrudan
ölçmedir.
Düzgün geometrik maddelerin
hacmi matematiksel formüller kullanılarak ya da dereceli silindir ile ölçülebilir. Düzgün geometrik cisimli maddelerin
hacminin matematiksel formüller kullanılarak ölçülmesi dolaylı ölçmedir.
desimetreküp = Litre
santimetreküp = mililitre
1. Dikdörtgenler prizması biçimindeki bir cismin hacmi 25 Litredir. Bu cismin hacmi kaç santimetreküp eder?
2.Dikdörtgenler prizması şeklindeki bir kitabın boyutları 2 cm, 20 cm, 30 cm ise kitabın hacmi kaç desimetreküptür?
3.Dik silindir biçimindeki bir kap 3 Litre su almaktadır. Bu kabın yarısı kaç mililitre su alır ?
4.Küp şeklindeki bir cismin bir yüzeyinin alanı 9 santimetrekaredir. Cismin hacmi kaç santimetreküptür ?
5.Kenar uzunluğu 3 cm olan küplerden ,kenar uzunlukları 3,6 ve 12 cm olan dikdörtgenler prizması oluşturulacaktır. Kaç tane küp gerekir ?
6. Bir kenar 20 cm olan cismin hacmi kaç desimetreküptür, milimetreküptür, metreküptür ?
7.
Düzgün geometrik olmayan cisimlerin hacimlerinin bulunması
Katı maddelerin hacminin yer değiştirme yöntemiyle bulunabilmesi için katının sıvı içinde tamamen batması ve sıvıda çözünmüyor olması gerekir. Katı cisim sıvının içine bırakıldığı zaman yer değiştiren sıvının hacmi katı cismin hacmine eşittir. Katı cisim tamamen dolu taşırma kabına atılmışsa , katı cismin hacmi taşan sıvının hacmine eşittir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder