İVME

İvme
hareketli eşit zaman aralıklarında eşit yollar alıyorsa sabit hızlı hareket ediyor demektir. Yürüyen merdivenler, hareketli bant sistemleri buna örnektir. Peki hızımız düzenli olarak değişiyorsa yani zamanla artıyor, azalıyor ya da yönü değişiyorsa bu nasıl bir harekettir? İvmeli harekettir.
Birim zamanda hızdaki değişime ivme denir. Vektörel bir büyüklüktür, birimi  metre/saniye²' dir.

İvme = a = Hızdaki değişim = (Son hız - ilk hız)
                     Geçen süre         Son zaman - ilk zaman

Hızlanan Hareket

Şekildeki aracın başlangıç anındaki (t=0) hızı 0 m/s dir. Zamanla hızı artmış ve 15 saniyede 15 m/s ye ulaşmıştır. Eşit zaman aralıklarında artan miktarlarda yol alınmıştır.
Hızda değişim var mı? Artmış mı, azalmış mı?
Evet değişmiş. Artmış.
Bu değişim kaç saniyede gerçekleşmiş?
15 saniyede.

İvme= a = (Son hız - ilk hız) = 15 - 0 = 1 metre/saniye kare
                  Geçen süre            15 - 0

İvme-zaman grafiği aşağıdaki şekilde olur. Grafik ile zaman ekseni arasında kalan hızdaki değişime eşittir.

Yavaşlayan Hareket

Yukarıdaki şekilde görülen araç başlangıç anında (t=0) 15 m/s hıza sahiptir. Geçen süre içerisinde hız düzgün olarak azalmış ve sonunda (t=15 s) hızı o olmuştur. Eşit zaman aralıklarında alınan yollar azalmıştır.
Hız sabit mi , değişmiş mi?
Değişmiş.
Artmış mı, azalmış mı?
Başlangıç anında 15 m/s  iken daha sonra 0 olduğuna göre azalmış.
İvmenin işareti + mı, - mi?
Araç + yönde yer değiştirirken hızı azaldığı için ivmenin işareti - dir.

İvme = a = Hızdaki değişim = (Son hız - ilk hız)             = 0 - 15 = -15 = -1 metre/saniye kare
                     Geçen süre         Son zaman - ilk zaman     15- 0      15

İvme- zaman grafiği aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi olur.

Bir boyutta ivmeli harekete gösterebileceğimiz en kolay örnek düşeyde yapılan harekettir. Hava direncinin ihmal edildiği durumda tüm cisimler düşeyde aynı ivme ile  yavaşlar ya da hızlanırlar. Buna yer çekimi ivmesi denir. Tam 10 metre/saniye kare olmasa da işlemlerde  kolaylık olsun diye 10 alınır.
Örneğin, serbest düşmeye bırakılan bir cisim 3 saniye düşerse her saniyede 10 m/s hız kazanacağı için son hızı 30 m/s olur.
 Elimizde tuttuğumuz ve 50 m/s hızla yukarıya doğru attığımız bir cismin hızı kaç saniye sonra 0 olur? Her saniyede 10 m/s azalacağı için 5 saniye sonra hızı 0 olur. 50 m/s hızla yukarı doğru atılan bir cisim kaç saniye sonra atıldığı yere geri gelir? 10 saniye sonra, 5 saniyede azalan hızla yükselir, 5 saniyede artan hızla düşer toplam süre 10 saniye olur.